Współpraca pisarza z redaktorem to pierwszy najważniejszy etap pracy nad gotowym tekstem. Redaktor to specjalista, który jest pierwszym i czytelnikiem, i krytykiem twojego tekstu oraz sposobu (np. stylu) pisania.

Redakcja otwiera drzwi do dalszych czynności przygotowujących do publikacji lub wydania – np. w Internecie lub na papierze. Można więc śmiało – z pełną odpowiedzialnością za te słowa – powiedzieć, że analiza redaktora jest absolutnie fundamentalną sprawą… inicjuje ona bowiem świeże wejrzenie autora we własny tekst, dostarcza mu poszerzone i pogłębione możliwości przestudiowania tego, co stworzył (napisał).

Dlaczego redakcja to tak ważny etap pracy nad tekstem? Kształt stylistyczny, który swojemu tekstowi nadał autor, kotwiczy mu w pamięci – napisane przez siebie samego słowa i zdania ugruntowują się w naszej pamięci, dlatego trudno nam poprawić swój tekst, a świetne poprawienie samego siebie jest praktycznie nierealne. Oczywiście zawsze możemy – a nawet powinniśmy – poprawić swoje dzieło choć trochę, ale niezbędnych jest dwoje obcych oczu, które wychwycą nie tylko drobne, rozsiane przez nas przypadkowo błędy i pomyłki (np. literówki), ale też ocenią strukturę całego utworu.

Każdy rodzaj tekstu – czy to poezja, slogan reklamowy, proza, a może artykuł publicystyczny – ma określoną strukturę, czyli budowę. Aby tekst mógł zostać odebrany przez czytelnika jako zrozumiały i ciekawy, jego struktura musi być spójna pod względem logicznym i kompozycyjnym. I tymi walorami tekstu opiekuje się redaktor – jego praca to znacznie więcej niż jedynie wygładzenie czy ogładzenie tekstu pod względem stylistycznym.

Redaktor zna się na gramatyce, składni i wielu zasadach rządzących poprawną polszczyzną, ale poprawność językowa nie jest jedynym filtrem, przez jaki redaktor cedzi tekst, aby odnaleźć w nim wszystkie punkty newralgiczne. Zwrócenie uwagi właśnie na logiczne, merytoryczne, strukturalne aspekty tekstu to ścisła czołówka wyzwań, przed jakimi w swej codziennej pracy stoi redaktor.

Dobry redaktor to podstawa dobrego tekstu – ta teza jest słuszna; faktycznie tak jest. Rzecz jasna pierwszy i najważniejszy wkład w tekst pochodzi od autora – to oczywiste, że aby redaktor mógł przystąpić do redagowania, najpierw utwór musi powstać. Ale teksty napisane przez autora, które jeszcze nie zostały poddane redakcji, określamy mianem surówki. Autor może mieć superbłyskotliwy pomysł na dzieło, może mieć nawet znakomite wyczucie językowe, ale z praktycznego punktu widzenia to niemalże zupełnie niemożliwe, aby spod ręki autora wydobył się tekst niebędący „surówką”, a już całkowicie gotowym tekstem przeznaczonym do odbioru czytelniczego.

W zestawie obowiązków redaktora wyróżniamy kilka funkcji, które muszą być spełnione, ponadto są redaktorzy merytoryczni, są redaktorzy techniczni – niemniej jeśli skupimy się na ogólnym i podstawowym definiowaniu umiejętności i zakresu czynności redaktora, to na pewno możemy powiedzieć, że redaktor jest odpowiedzialny za:

  • eliminację nie tylko błędów językowych, ale przede wszystkim merytorycznych;
  • uspójnienie („uszczelnienie”) tekstu pod względem logicznym;
  • uporządkowanie kształtu stylistycznego tekstu;
  • wyeliminowanie błędów gramatycznych (np. fleksyjnych);
  • zapewnienie tekstowi przejrzystej, przyjemnej w czytaniu struktury;
  • upewnienie się, czy zawarte w tekście opisy i różne środki stylistyczne czytelnie oddają intencje i cele autora tekstu;
  • zwrócenie autorowi uwagi na braki kompozycyjne w tekście – pod pojęciem braków rozumiemy to, czego jest w tekście za mało (jeśli dane zdanie ma np. taki kształt, jakby „urywało się”, jakby czegoś nie dopowiadało do końca, redaktor może poprosić autora o dopisanie potrzebnego słowa lub fragmentu);
  • wykreślenie, czyli usunięcie z tekstu tych zdań lub słów, które są niepotrzebne (bo np. są nic niewnoszącymi do tekstu powtórzeniami, bądź pewne wyrażenia są nie dość precyzyjne i sprawiają wrażenie, że autor umieścił je w tekście dlatego, że brakowało mu pomysłu na dokładniejsze czy bardziej lotne, swobodne prowadzenie tematu).

Redaktor zapewnia tekstowi podstawę, dzięki której ten tekst będzie mógł zostać zinterpretowany i uznany za dobry, ponieważ dopiero po pracy redaktora przychodzi kolej na innych specjalistów pracujących z tekstem (takich jak np. korektor).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *